در زبان روزمره [و گفتمان عمومی] و روشنفکری ما ایرانیان از واژ ی "اقلیّت" فراوان استفاده می شود. «اقلیّت جنسی»، «اقلیّت دینی-مذهبی»، «اقلیّت قومی»، «اقلیّت نژادی»، «اقلیّت زنان» و...
اقلیّت در زبان انگلیسی، فرانسه و آلمانی به: «Minority,minorité,Minderheit» ترجمه می شود. انبوهی کتاب در این باب در جامعه شناسی و فلسفه و دین پژوهی و روانشناسی و...نوشته شده است. "اقلیّت" در واقع وازه ای عربی است، در زبان فارسی از "کهین" استفاده می شود. همچنین در انگلیسی و آلمانی و تا جایی که می دانم فرانسه، علاوه بر معنای "کهین"، "اقلیّت" در آن زبانها، می توان معادل "عدم بلوغ" را هم برابرش نهاد. زمانی با یکی از استادان روانشناسی در مؤسسه ماکس پلانک در ایام دانشجویی بر سر این "مفهوم-واژه" صحبت می کردم. من گفتم آنچه مطالعه کردم و سیر تاریخی اش را دیده ام [با توجه به مطالعات محدود من در این زمینه] چیزی که فهمیده ام این بوده که در دوران مدرن، از وازه اقلیّت اولاً برای تمایز و تفکیک "آن دیگران"[اقلیتها] از دیگرانِ بیشتر [نااقلیّت و یا اکثریّت] استفاده شده. که خود نشانی از تبعیض دارد. همچنان که بخش اعظم این تفکیک بخاطر تمایز "حقوقی-فقهی" در جامعه بوده میانِ اکثریّت و اقلیّت!. حقوقی که در ابتدای پیدایش نهادها و کسانی که حقوق "اقلیتها" را مطالبه می کردند، به سختی و به کمی داده می شد. یعنی یک وجه خیلی قوی این خواستها "حقوقی" بوده. حقوق "اقلیتها" با حقوق دیگران از آن حیث تفاوت داشته که از حقوق کمتری برخوردار بوده اند[و در برخی جاها هیچ حقوقی نداشته و ندارند]. من به آن استاد گفتم که چیزهایی که من دیده و خوانده ام، گواه آن است که این واژه "اقلیّت" تا حدّی در ابتدای پیدایش خود، در دوران مدرن و روزگار معاصر، برای خوارداشت، و تحقیر بوده. او هم گفت، که پژوهش های دوستانش در حوزه "تاریخ اقلیّتها" در گستره های مختلفِ نژادی و قومی و ..بیانگر چنین چیزی است.
چیزی که می خواهم بگویم این است که، اقلیّت سویه ای از خوارداشت را به همراه دارد. نوعی تحقیر و "عدم بلوغ"[چیزی که در معنای واژه ی: minority" وجود دارد.] به گمان من بهتر است آنهایی که می خواهند و می توانند از حقوق این "شهروندان" حمایت کنند، باید واژه دیگری را در معنای عام برای تمامیّت آنها و واژه هایی را به معنای خاص برای هر شق آن [مثلاً دگرباش] استفاده کنند. تا این رسوب تاریخی را بتوانند بزدایند. گمان می کنم برای بسیاری حتا در غرب minority تلویحاً نوعی "عدم بلوغ"، "چیزی کم داشتن"، "نقصان" و...را به همراه دارد. کما اینکه بسیار دیده ام که وقتی ما ایرانیان "مردان با مردان" و "زنان با زنان" روبوسی می کنیم. نگاه هایی به سمت ما دوخته می شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر